97 godina duge istorije; foto: Vanja Keser
U knjizi "FK Radnički Niš 1923-1973." autor Đorđe Stamenković ističe da je početak rada Radničkog sport-kluba Proleter bio težak.
Doneta je odluka da zvanična boja sportskih dresova bude crvena. Pošto nije bilo sredstava da se kupe dresovi, majke su bele košulje bojile crvenom bojom - piše Stamenković.
Prvi predsednik kluba bio je Miloš Marković, a među osnivačima bili su i poznate Nišlije Josip Kolumbo i Stanko Paunović.
Ime Proleter promenjeno je dakle pod pritiskom policije. Da bi se pak policija obmanula a režim dozvolio postojanje radničkog kluba, otpočele su akcije na promeni imena kluba u "Radnički" što je i učinjeno 1923. godine - piše Stamenković.
Prve utakmice u zvaničnom prvenstvu Radnički je odigrao u sezoni 1925/1926. u Moravskoj fudbalskoj župi. Do tada je igrao prijateljske i kvalifikacione mečeve u okviru beogradskog Loptačkog podsaveza. Prema istorijskim podacima, ekipa Radničkog je na početku trenirala u malom dvorištu Radničkog doma, a kasnije na starom vašarištu, blizu sadašnje Mašinske industrije.
Uvođenjem šestojanuarske diktature 1929, Radnički je zabranjen.
Suočen sa zabranom, Radnički ne odustaje. U narednim godinama, klub će nastaviti sa delovanjem u okviru fuzije i pod imenom Građanski, ali će nakon sedam godina, 1936. godine vratiti ime Radnički i nastaviti sa radom, ovoga puta u Trupalu. Borba za zvaničnu afirmaciju trajala je do oktobra 1938. godine kada klub uspeva da se vrati u Jugoslovenski nogometni savez - piše na sajtu Radničkog.
Tokom Drugog svetskog rata Radnički je prestao sa fudbalskim delovanjem, ali su se rukovodstvo i igrači priključili partizanskom pokretu. Posle rata, Radnički je ponovo bio na fudbalskim terenima, a onda je 1962. napravio prvi veliki uspeh - ušao u Prvu Saveznu ligu.
Sarajevski Železničar (1:1) prvi je tim koji je 19. avgusta 1962. godine gostovao u Nišu u Prvoj saveznoj ligi.
Na prvoj utakmici u Nišu bilo je 9.000 gledalaca. Radnički je igrao nepovezano. Pripreme su bile isforsirane, naporne, tako da su Nišlije igrale zamoreno i konfuzno - piše Đorđe Stamenković u knjizi.
Ime "Real sa Nišave“, kao simbol snage niškog prvoligaša, pojavilo se prvi put na transparentu 14. aprila 1963. godine na utakmici Radnički – OFK Beograd.
Ovo laskavo poređenje sa Real Madridom, započeto među 13 studenata, a kasnije i opšteprihvaćeno, najbolje pokazuje koliko je niška publika volela svoj klub, ali i cenila postignute rezultate - piše na sajtu kluba.
Evropski Radnički
Polusezonu 1973/74 Radnički je završio jesenjom titulom, a dve godine kasnije u vitrine kluba stigao je i prvi međunarodni trofej - Balkanski kup.
Usledile su zlatne godine niškog Radničkog - juna 1980. godine je kao trećeplasirana ekipa u nacionalnom prvenstvu stekao pravo učešća u Kupu UEFA, u kome je igrao još dva puta.
Najsjajnija godina bila je 1982. - Evropa je tada znala "kude je taj Niš", a na "Čairu" se igralo polufinale Kupa UEFA.
U svom drugom učešću u Kupu UEFA u sezoni 1981/82, pamtiće se velike utakmice "Reala sa Nišave“ sa Napolijem, Grashopersom, Fejnordom, Dandi junajtedom. Velika podrška i euforija koja je tih godina pratila Radnički u sezonama evropskih kupova kulminirala je 7. i 21. aprila 1982. godine kada je ekipa zaustavljena u polufinalnom dvomeču Kupa UEFA od strane nemačkog Hamburga - podsećaju na sajtu.
Usledila je teška decenija i za državu i za klub, a 1994. godina biće upamćena i kroz polufinale Kupa Jugoslavije. Nišlije su pobedile Crvenu zvezdu na "Čairu" 2:0, ali izgubile na "Marakani" sa 4:0.
Godina 2000. donela je tragediju za Radnički, Niš, ali i fudbal - od udara groma za vreme treninga poginuo je jedan od najtalentovanijih niških fudbalera svih vremena Ivan Krstić Beli.
Usledile su godine loših rezultata, dva ispadanja u treću ligu, ali posle 9 godina u nižim ligama Radnički se 2012. vratio u elitu i tu ostao i danas.
Zbog pandemije korona virusa i vanrednog stanja u Srbiji Radnički neće moći da 97. rođendan proslavi sa navijačima, a poziva sve simpatizere da se čuvaju.
U vremenu kada zbog borbe protiv pandemije koronavirusa nismo u mogućnosti da na pravi način obeležimo ovaj datum, ostaje nam samo da vas pozovemo da budete disciplinovani, ostanete kod kuće i tako sačuvate i sebe i ostale ljude, a da se, kada sve ovo prođe, ponovo vidimo na "Čairu" i nastavimo tamo gde smo stali. Jer vreme Radničkog tek dolazi! - piše na Fejsbuku Radničkog.
Omladinska škola Radničkog osnovana je 1963. godine, a beležila je mnogo uspeha, od osvajanja prvog mesta 1966. godine na međunarodnom turniru u Parizu, do osvajanja titule prvaka države na prvenstvu Jugoslavije 1991. godine.
Navijači Radničkog su "meraklije", a grupa je osnovana 1989. godine, tri dana pred prvenstvenu utakmicu između Radničkog i Crvene zvezde.
I pre ovog je bilo organizovanog navijanja na "Čairu". Prvo veliko i organizovano navijanje desilo se 1962. kada je Radnički izborio svoj prvi ulazak u prvu ligu, protiv Vardara, kada je nekoliko hiljada navijača iz Niša otišlo u Skoplje da podržava svoj klub.
Tokom istorije, kroz selekcije Radničkog prošla su mnoga velika fudbalska imena, među kojima su i Dragan Pantelić, Miodrag Knežević, Ljubiša Rajković, Ilija Dimoski, Milovan Obradović, Zoran Bojić, Aca Panajotović, Miroslav Vojinović, Dragan Holcer, Jovan Anđelković, Stevan Ostojić, Dejan Petković Rambo, Dragan Stojković Piksi...
Javor Matis | 5 : 0 | Inđija |
Vojvodina | 1 : 0 | Partizan |
Čukarički | 3 : 1 | Mačva |
Spartak ŽK | 0 : 2 | Napredak |
Mladost | 2 : 0 | Rad |
Voždovac | 1 : 1 | Radnik |
Radnički (N) | 3 : 1 | TSC |
Crvena zvezda | 2 : 1 | Proleter |
Poz | Tim | Utak | Pob | Ner | Por | Bod | |
1 | Crvena zvezda | 30 | 25 | 3 | 2 | 78 | |
2 | Partizan | 30 | 20 | 4 | 6 | 64 | |
3 | Vojvodina | 30 | 19 | 5 | 6 | 62 | |
4 | TSC | 30 | 17 | 8 | 5 | 59 | |
5 | Radnički (N) | 30 | 16 | 4 | 10 | 52 | |
6 | Čukarički | 30 | 15 | 6 | 9 | 51 | |
7 | Spartak ŽK | 30 | 14 | 4 | 12 | 46 | |
8 | Voždovac | 30 | 13 | 6 | 11 | 45 | |
9 | Mladost | 30 | 13 | 4 | 13 | 43 | |
10 | Napredak | 30 | 9 | 6 | 15 | 33 | |
11 | Radnik | 30 | 8 | 7 | 15 | 31 | |
12 | Proleter | 30 | 7 | 9 | 14 | 30 | |
13 | Javor Matis | 30 | 6 | 10 | 14 | 28 | |
14 | Inđija | 30 | 7 | 4 | 19 | 25 | |
15 | Rad | 30 | 4 | 3 | 23 | 15 | |
16 | Mačva | 30 | 2 | 7 | 21 | 13 |